woensdag 7 september 2011

Wat is er te zien in de Galerie Bij De Boeken?











Anne Steen

De diepere werkelijkheid in klei

Als boerendochter groeit Anne Steen op met de natuur. Groeivormen - vooral heel natuurlijke vormen - komen daarom in haar werk vaak voor. Natuurlijke materialen - zoals klei - spreken haar in het bijzonder aan. Zij gebruikt klei als materiaal veelvuldig. Dit materiaal kent een scala aan verschijningsvormen. Zelf zegt ze daarover: ‘Sinds jaren houd ik me bezig met het materiaal klei. Het fascineert me. Het boeit me in al zijn facetten: dit materiaal is zacht, soms gedroogd, soms gebakken. Het kent kleur of heeft geen kleur. Het is gerookt of niet gerookt, verder zijn er nog vele andere mogelijkheden’. Voor haar valt er juist dankzij dit materiaal veel te ontdekken. Klei combineert ze daarnaast met materialen zoals hout en staal. Ook het polychromeren past zij toe.

De natuur
De natuur is haar lief en vanuit een bewogen verantwoordelijkheidsgevoel wil zij de kijkers daar getuigen van maken. In haar werk komt haar kritische kijk op het gebruik van de natuur en haar bezorgdheid daarover tot uiting. Zij bekommert zich om de schade, die de mens de natuur berokkent. In sommige werken toont zij juist door de aanwezige schoonheid daarin aan wat we door vernieling dreigen te verliezen. Prachtig is bijvoorbeeld haar verzameling van sterachtige vormen. Zij doen denken aan koraalvormen. Door de uitzonderlijke kleine vormen worden bovendien het nietige en kwetsbare in beeld gebracht. Dit werk zet aan tot voorzichtigheid. Ook wordt haar plezier in het spelen met vormen duidelijk. De verminking en vernietiging van de natuur komt daarentegen tot uitdrukking door op een opzettelijke wijze de lelijkheid in beeld te brengen. Deze lelijkheid kan op de mens zelf geprojecteerd zijn of tot uiting komen in één van haar verschrompelde groeivormen. De twee polen schoonheid en afschuw komen beide in haar werk voor, soms afzonderlijk en soms ook wel gezamenlijk.

Happende vissen
Treffend is haar groep happende vissen. De vissen vechten voor hun leven. Zij zitten verankerd aan een verroeste ijzeren plaat. De vergankelijkheid van het leven wordt daardoor in optimaal in beeld gebracht. Haar werk is niet alleen een voorstelling, maar er steekt steeds ook een diepere werkelijkheid achter, vaak in een symboolvorm verpakt. Oftewel steeds een verhaal achter de voorstelling


Conserveren
Een verzameling weckflessen bevatten hompen klei. Zij wil het streven van de mens om te bewaren in deze vorm vastleggen. Deze installatie werkt vervreemdend. Ze maakt de kijker nieuwsgierig en al gauw komt de vraag ‘wat moet dit?’ bij hem op. Juist door deze vreemde maar ook enigszins humoristische situatie worden we ons maar al te gauw bewust van onze zorg voor de toekomst. Vasthouden wat we hebben en toch slaat de vervorming toe. Alleen al wijzen daarop de vervormde weckflessen.

De mens in beeld
Een groep koppen met maskers vullen de galerieruimte, een stilstaande processiegang. Ze vormen duidelijk een groep en toch is er geen sprake van communicatie. Juist door de zwarte zuilen - waarop de koppen verankerd zijn - lijkt ieder van zijn buurman afstand te nemen en vast te zitten in zichzelf. De onderlinge afstand wordt nog vergroot door de maskers die de koppen dragen. Volgens Steen is er sprake van een schijn openheid. Het liefst schuilt de mens ieder afzonderlijk achter zijn eigen masker en laat nooit zijn ware gezicht zien. Ook in dit werk klinkt de kritische kijk op de wereld door.




Yeyan Zhang

Verkapte symboliek
In het werk van Yeyan Zhang komen twee werelden samen. Allereerst valt de Chinese invloed op. Die onderging hij met name voor 1990. Bijna 45 jaar lang bepaalde dat zijn leven als kunstenaar. Tot die jaren was er sprake van de beklemmende invloed van het regime van zijn geboorteland. Daarna maakt hij kennis met de Europese cultuur - vooral met het Duitse expressionisme. Zhang verpakt de reden voor zijn vertrek uit China wel zeer eufemistisch. Voor hem heet het ‘zich verder kunnen ontwikkelen als kunstenaar ’. Chinees blijft zonder meer in zijn werk de manier van schilderen. Westers daarentegen wordt de inhoud, zijn kijk op de wereld. Die wordt in bedekte beelden weergegeven.

Chinese werkwijze
Graag maakt Zhang gebruik van rijstpapier, een in Aziatische landen geliefd materiaal. Rijstpapier is transparant. Dankzij dit materiaal zijn de contouren zichtbaar, die hij aan de achterzijde weergegeven heeft. Aan de voorzijde worden de contouren met kleuren op een aquarelachtige manier ingevuld. Laag op laag wordt de verf aangebracht. Juist deze gelaagdheid zorgt voor structuren en er ontstaat een gevoel van materie. De dik opgebrachte lagen vervagen de details. Hij verlaat hierdoor de voor zijn land zo gebruikelijke realistische weergave. Het realisme dat in dienst van de natie staat.

Achtergrond typisch Chinees
De menselijke figuren staan geïsoleerd. Hun achtergrond is neergezet als een lege en egale muur. De achtergrond kent bij hem geen perspectief, hetgeen kenmerkend is voor het schilderen in zijn voormalige vaderland. De achtergronden blijven van oudsher voornamelijk wit. Het perspectief ontbreekt daardoor. Bij hem is het wit weliswaar vervangen door een gekleurde achtergrond. Deze blijft ingetogen en bestaat slechts duit één kleur. Doordat de figuren fel afsteken tegenover de neutrale achtergrond gaan de afgebeelde mensen als uitgesneden motieven werken.

Verhalend en suggestief
De weergegeven personen zijn niet persoonlijk te traceren. Belangrijker voor Zhang is wat ze te vertellen hebben. Het vertellende karakter is ook typisch voor Azië. Ze drukken een beweging uit zonder dat ze echter verplaatsen. Ze blijven gebonden aan een plek. De figuren treden nooit buiten zichzelf. De suggestie van beweging wordt sterk geaccentueerd, waardoor een theatrale uitdrukking de overhand krijgt. Als theaterpoppen lijken ze tot ons te komen. Daarnaast is er een verwijzing naar een gegeven achter de voorstelling. Er is steeds sprake van een diepere achtergrond. Weliswaar versluiert, voorzichtig gevat in symbolen. Zo zijn de mensen in een serie schilderijen voorzien van paraplu’s. Het heet dat ze vechten tegen de starre en onverzettelijke weersomstandigheden. Wellicht is er een voorzichtige verwijzing naar de voortdurende strijd tegen het gezag. Voor Zhang natuurlijk een vertrouwd beeld. In dat geval is er sprake van een verkapt symbool.

In getogen, bijna dromerige landschap
De landschappen van Zhang neigen naar abstractie. Kleuren rijgen zich aan één en worden verlevendigd met krassen. De kleuren zijn ingetogen en zorgen juist door hun terughoudendheid voor een dromerig karakter. Het landschap is opvallend gesitueerd, niet horizontaal maar het landschap loopt als een schuine voorstelling het beeld uit. Juist door deze situering ontstaat er een licht gevoel van voorbij glijden. De ingetogen sfeer zorgt ook voor een gevoel van rust en zet aan tot meditatie. Daardoor wordt het een zachtaardige voorstelling, een landschap waar het goed toeven is.

Openingstijden:
maandag tot en met vrijdag : 14.00 uur tot 20.00 uur
zaterdag : 10.00 uur tot 14.00 uur
verder openingstijden Dru Cultuurfabriek

Geen opmerkingen:

Een reactie posten